Plannen voor fusie UWV en SVB

[laura]

Plannen voor fusie UWV en SVB
Ingrid Weel − 04/01/16, 06:45 - Trouw

Het kabinet gaat een fusie tussen het UWV en de SVB onderzoeken. Dat schrijft het in een brief aan de Tweede Kamer als reactie op een uitgebreide evaluatie van onderzoeksbureau Panteia naar het verstrekken van uitkeringen door UWV en SVB.

Volgens topambtenaren kunnen er miljoenen euro's worden bespaard als het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) hun krachten bundelen. De uitkeringsorganisaties bedienen immers dezelfde doelgroep en hebben soortgelijke werkprocessen.

Dat het kabinet een fusie overweegt, is opmerkelijk aangezien de twee instanties de afgelopen jaren flink onder vuur lagen. Bovendien schrijven de onderzoekers van Panteia in hun rapport dat vorige maand is gepubliceerd dat het hen geen goed idee lijkt als de twee uitkeringsorganisaties samengaan. De taakverdeling is nu helder, vindt Panteia. De SVB voert de volksverzekeringen uit en het UWV de werknemersverzekeringen.

Veel geld en energie
"Er is geen duidelijke reden waarom SVB en UWV zelfstandig zouden moeten blijven, maar gezien een recente geschiedenis van veel en ingrijpende wijzigingen ligt het niet voor de hand om nu naar een fusie te streven." Daarbij is de opbrengst van een samenvoeging onduidelijk, meent Panteia, en is er ook geen duidelijk knelpunt in het huidige systeem waarom je een verandering zou moeten willen. "Wat is er te winnen?" Panteia wijst er in het rapport op dat er de afgelopen jaren al weinig aandacht was voor de kwaliteit van het werk bij UWV en SVB doordat er continu bezuinigd werd. "Een fusie zal wederom veel geld en energie kosten."

Het kabinet leest het rapport uit december blijkbaar anders. In de brief aan de Kamer als reactie op het rapport staat: 'De onderzoekers vragen zich af, overigens zonder hieraan aanbevelingen te verbinden, of het UWV en SVB samengevoegd kunnen worden'. Om te eindigen met: 'In 2017/2018 onderzoeken wij wat de voor- en nadelen zijn van een samenvoeging van het UWV en de SVB'.

Persoonsgebonden budget
De SVB kwam vorig jaar geregeld slecht in het nieuws, omdat het grote problemen ondervond bij de invoering van een nieuw betalingssysteem voor het persoonsgebonden budget (pgb). De SVB moest de zorgverleners van gehandicapten en langdurig zieken betalen, maar dat ging ontzettend vaak mis. Tienduizenden budgethouders en zorgverleners kregen hun geld niet, of veel te laat.

In 2014 moest de SVB noodgedwongen stoppen met een automatiseringssysteem waar ze al jaren mee bezig was en al meer dan 43 miljoen euro in had gestopt, doordat er niet mee te werken viel.

Ook het UWV moest enkele jaren geleden al een grootschalig ict-project afblazen omdat het te ingewikkeld was voor gebruik. De kosten bedroegen toen 87 miljoen euro. In dezelfde periode verscheen een zeer kritisch rapport van de Nationale Ombudsman over het UWV. Het UWV gaf slechte informatie, kwam afspraken niet na, had een slechte klachtbehandeling en slecht dossierbeheer. De oorzaak volgens de Ombudsman? Het fusieverleden van het UWV en de daaruit voortkomende reorganisaties en bezuinigingen. Momenteel kampt het UWV met grote werkachterstanden.

Moloch
Het is niet voor het eerst dat een mogelijke fusie tussen UWV en SVB op tafel komt. Een eerdere aankondiging vanuit het kabinet om een samenvoeging te onderzoeken, stuitte een paar jaar geleden op flinke kritiek. Sandra van Thiel, hoogleraar bestuurskunde aan de Radboud Universiteit, zei hierover: "Fuseren kost veel geld en heeft bijna altijd tot gevolg dat er een moloch in het leven wordt geroepen die later weer in partjes moet worden opgedeeld."

De Algemene Rekenkamer merkte vorig jaar op dat de overheid te veel haast heeft met hervormingen. Daarbij komen nogal eens uitvoeringsproblemen om de hoek kijken, waarschuwde de Rekenkamer, ook doordat er veelal bezuinigingen aan vast zitten. De SVB en UWV moesten de afgelopen jaren al miljoenen euro's bezuinigen. Honderden werknemers verloren hun baan.

UWV en SVB geven 4,7 miljoen mensen bestaanszekerheid
De SVB verstrekt momenteel 3,3 miljoen AOW-uitkeringen, maar regelt ook onder meer de kinderbijslag, nabestaandenuitkeringen en het persoonsgebonden budget (pgb). In totaal verstrekt ze meer dan 38 miljard euro aan uitkeringen. Er werken zo'n 3000 mensen, en de instantie kost de overheid jaarlijks zo'n 240 miljoen euro.

Het UWV voorziet momenteel 1,4 miljoen werklozen, zieken en arbeidsongeschikten van een inkomen. Naar hen ging in 2014 een bedrag van 21 miljard euro. Er werken bij het UWV bijna 20.000 mensen, en er gaat jaarlijks 1,9 miljard euro overheidsgeld naar de uitkeringsinstantie.