De opbrengst van goede doelen uit donaties is in 2014 gestagneerd. Terwijl de economie weer opkrabbelt, daalden de opbrengsten uit de eigen fondsenwerving van de 25 grootste goede doelen marginaal met 0,1 procent naar 760 miljoen euro.
Door: Wilco Dekker , Xander van Uffelen 10 juli 2015, 06:00
Dat blijkt uit het jaarlijkse overzicht van de Volkskrant van de grootste goede doelen. KWF Kankerbestrijding verloor 12 miljoen euro aan inkomsten, maar blijft wel veruit de grootse filantropische instelling. Artsen zonder Grenzen steeg naar de tweede plek, de hoogste notering in zijn bestaan.
De afgelopen crisisjaren hebben de goede doelen duidelijk last gehad van de crisis. In 2012 (na de eurocrisis) en in 2009 (na de kredietcrisis) daalden de opbrengst van goede doelen zelfs licht. In de tussenliggende jaren wisten de goede doelen hun inkomsten uit collecten, giften en nalatenschappen te verhogen, waardoor de opbrengst wel hoger ligt dan voor 2008.Lees ook: Jaarverslag en jaarrekening 2014 SON
Volgens hoogleraar filantropie René Bekkers (VU) hebben economische crises de afgelopen vijftig jaar steeds met een vertraging van een of twee jaar de inkomsten van goede doelen negatief beïnvloed. Daarbij speelt vooral de stand van zaken bij het vermogen van Nederlanders een rol. Volgens Bekkers bleef het recessie-effect uiteindelijk uit tot 2011. Het totale geefgedrag in Nederland (inclusief giften aan kerken) vertoonde in 2013 weer een stijging.
KWF Kankerbestrijding kampt met de naweeën van de affaire met Alpe d'Huzes (de oprichter declareerde 160 duizend euro aan management fees), waardoor hun opbrengst met bijna 9 procent daalde naar 124 miljoen euro. Zonder de inkomsten uit de fietstocht over de Alpenreus - die inmiddels ook niet meer als eigen fondsenwerving geteld worden - toont KWF net als de afgelopen jaren nog wel een stijgende lijn. Artsen zonder Grenzen zit al jaren in de lift. Het goede doel was in 2004 nog goed voor de negende plek met 24 miljoen euro en is in tien jaar tijd gestaag gestegen naar de tweede plek met 52 miljoen euro.
De opbrengsten van Artsen zonder Grenzen zijn gestegen door een reeks van grote rampen, zoals onlangs ébola, zegt een woordvoerder. 'Wij voelen ons daarbij gesteund door een hele trouwe en betrokken achterban van meer dan 450 duizend Nederlanders. Zo kunnen wij sneller ter plaatse zijn om medische noodhulp te bieden, daar waar die het hardst nodig is.'
De marktverdeling van de goede doelen is verrassend stabiel. Van de twintig grootste goede doelen uit 2004 staan er tien jaar later nog altijd achttien bij de bovenste twintig. De twee fondsen (Reumafonds, Longfonds) die daar niet meer bijhoren, zijn maar een paar plaatsen gezakt. De nieuwkomers in de ranglijst zijn oude bekenden. Het Lilianefonds bestaat al sinds 1980. De Koninklijke Reddingsmaatschappij dankt zijn hoge notering aan enkele grote erfenissen.
Nalatenschappen kunnen de opbrengst van goede doelen fors laten schommelen. Reddingsbrigade KNRM zag zijn inkomsten vorig jaar explosief toenemen met 83 procent naar 28 miljoen euro. Die stijging was volledig te danken aan drie grote erfenissen van samen 19 miljoen euro. Zonnebloem en het Leger des Heils zagen om dezelfde reden hun inkomsten het afgelopen jaar juist weer fors afnemen. Ze kregen in 2013 een eenmalige erfenis van 12 miljoen euro en ontvingen in 2014 geen vergelijkbare nalatenschap.
.