Wat is hypoparathyreoïdie?

Ziekten van de bijschildklieren, coeliakie, bijnier, vitiligo, gewrichten en vasculitis
Plaats reactie
Gebruikersavatar
laura
Berichten: 3600
Lid geworden op: 11 sep 2013, 22:42
Contacteer:

Wat is hypoparathyreoïdie?

Bericht door laura »

Bron: Wat is hypoparathyreoïdie?

Het lichaam heeft vier bijschildklieren. Dit zijn kleine kliertjes, ter grootte van een erwt, die in de hals, net achter de vlindervormige schildklier gelegen zijn. Er bevinden zich twee bijschildkliertjes achter elke 'vleugel' van de schildklier.

De bijschildklieren produceren een hormoon genaamd het parathyreoïdhormoon. Dit hormoon speelt een rol bij het controleren van het niveau van twee stoffen in het lichaam: calcium en fosfor.

Hypoparathyreoïdie ontstaat wanneer:

- de bijschildklieren niet voldoende parathyreoïdhormoon afscheiden, of
- het afgescheiden parathyreoïdhormoon niet goed werkt.

Het lage niveau van 'actief' parathyreoïdhormoon veroorzaakt het dalen van het calcium in het bloed en het stijgen van het fosfaatniveau.

Waarom heeft het lichaam calcium en fosfor nodig?

De combinatie van calcium en fosfor maakt calciumfosfaat in het lichaam aan. Dit is het hoofdbestanddeel dat nodig is om de botten en de tanden hard en sterk te houden. Calcium is ook nodig bij een ingewikkeld mechanisme voor de bloedstolling na een verwonding. Het is tevens noodzakelijk voor een goed functioneren van de spieren en de zenuwen. Fosfor werkt samen met calcium in deze functies. Fosfor is ook noodzakelijk bij de productie van energie in het lichaam.

Wie krijgt hypoparathyreoïdie?

Hypoparathyreoïdie is zeldzaam. Het komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor. De leeftijd, waarop iemand hypoparathyreoïdie gaat ontwikkelen, hangt van de oorzaak af.

Wat veroorzaakt hypoparathyreoïdie?

Hypoparathyreoïdie kan zijn :

- Van voorbijgaande aard (kortstondig)
- Congenitaal (iets waar iemand om de één of andere reden mee geboren is)
- Erfelijk (in de familie en doorgegeven via de genen)
- Verworven (iets dat zich in de kindertijd of wat men als volwassene om een andere reden ontwikkelt)
- Pseudohypoparathyreoïdie
- Pseudopseudohypoparathyreoïdie

Voorbijgaande hypoparathyreoïdie
Dit komt gewoonlijk voor bij baby’s die te vroeg geboren worden. Het kan ook voorkomen bij baby’s die verder gezond en op tijd geboren zijn. Het is te wijten aan de afwezigheid van het parathyreoïdhormoon, dat normaal door de bijschildklieren na de geboorte afgescheiden wordt.
Kortstondige hypoparathyreoïdie kan ook baby’s treffen van moeders die suikerziekte hebben of overactieve bijschildklieren.

Congenitale hypoparathyreoïdie
Het DiGeorge syndroom. Dit is een congenitale aandoening, waarbij de bijschildklieren zich niet normaal ontwikkelen, terwijl de baby in de baarmoeder groeit. Mensen met dit syndroom hebben hypoparathyreoïdie. Hun immuunsysteem werkt niet normaal, ze kunnen hartproblemen hebben en een gespleten verhemelte (problemen met de ontwikkeling van het verhemelte in de mond).

Congenitale hypoparathyreoïdie kan ook deel uitmaken van een ander syndroom (een verzameling van problemen). Een voorbeeld is hypoparathyreoïdie die voorkomt bij doofheid, en ook problemen met de nierontwikkeling.

Erfelijke hypoparathyreoïdie
Hypoparathyreoïdie kan veroorzaakt worden door een erfelijk auto-immuunprobleem. Normaal gesproken maakt ons lichaam antistoffen aan om infecties te bestrijden, bijvoorbeeld, wanneer we kou vatten of een zere keel hebben. Deze antistoffen helpen bij het vernietigen van bacteriën, virussen of "ziektekiemen" die de infectie veroorzaken. Bij auto-immuunziekten maakt het lichaam vergelijkbare antistoffen aan (auto-antistoffen) die de normale lichaamscellen (lichaamseigen cellen) aanvallen. Bij auto-immune hypoparathyreoïdie, vallen deze auto-antistoffen de cellen van de bijschildklieren aan. Auto-immune hypoparathyreoïdie kan als zelfstandige aandoening voorkomen, of als deel van een syndroom van problemen, waaronder suikerziekte en schildklieraandoeningen.

Erfelijke hypoparathyreoïdie kan ook veroorzaakt worden door erfelijke problemen met het gen dat het lichaam nodig heeft om het parathyreoïdhormoon aan te maken. Dit betekent dat het gen niet goed werkt, waardoor gebrek aan het parathyreoïdhormoon ontstaat.

Verworven hypoparathyreoïdie
De meest gangbare oorzaak van verworven hypoparathyreoïdie is na operatie in de hals, bijvoorbeeld aan de schildklier, waarbij de bijschildklieren per ongeluk zijn beschadigd of weggenomen. De bijschildklieren kunnen soms ook opzettelijk weggehaald worden vanwege de kans op een kwaadaardige aandoening (kanker), of als behandeling bij hyperparathyreoïdie (overactieve bijschildklieren).

Een radiotherapiebehandeling (bestraling) vanwege kanker in de hals of in de borst kan de bijschildklieren beschadigen en ze minder actief maken. Bepaalde medicijnen die bij de behandeling tegen kanker gebruikt worden (cytostatica), kunnen hetzelfde resultaat hebben. De bijschildklieren kunnen ook vervangen of vernietigd worden door kankercellen, door uitzaaiingen vanuit een ander deel van het lichaam. Dit heeft weer tot resultaat dat de afscheiding van het parathyreoïdhormoon omlaag gaat, wat tot hypoparathyreoïdie leidt.

Verworven hypoparathyreoïdie kan ook ontstaan door een verworven auto-immuunaandoening. Om de één of andere redden vallen de auto-antistoffen de cellen van de bijschildklieren aan en vernietigen deze, zoals boven beschreven.

Pseudohypoparathyreoïdie
Dit is een zeldzame stoornis die erfelijk is. Het parathyreoïdhormoon is (in de normale hoeveelheid) aanwezig in het lichaam, maar het lichaam is niet in staat daar normaal op te reageren. Het calciumniveau in het bloed is laag. De door deze aandoening getroffen mensen zijn kort en hebben korte botten met name in hun handen en voeten. Ze kunnen soms ook suikerziekte hebben en een te traag werkende schildklier.

Pseudopseudohypoparathyreoïdie
Hier is sprake van in gevallen, waarbij de kenmerken van pseudohypoparathyreoïdie, zoals boven beschreven, aanwezig zijn, maar de calcium- en fosfaatniveaus in het bloed normaal zijn.

Wat zijn de symptomen van hypoparathyreoïdie?

De symptomen van hypoparathyreoïdie kunnen door iedereen anders ervaren worden. De symptomen zijn in grote mate te wijten aan het lage calciumniveau in het bloed. Lichte symptomen ontwikkelen zich meestal langzaam en kunnen variëren, of een kleine aanpassing van de medicijnen noodzakelijk maken (zie onder). Ernstige symptomen kunnen snel opkomen en dringend behandeling vereisen door intraveneus calcium toe te dienen (via een infuus).

Mogelijke symptomen die voor kunnen komen zijn:

- Spierpijn.
- Buik- en maagpijn.
- Tintelingen, trillen, branden of gevoelloosheid van de vingers, de tenen of het gezicht.
- Trekken van de spieren in het gezicht.
- Carpopedale spasmen (samentrekken, of verkrampen, van de spieren in de handen en de voeten).
- Hartinfarct.
- Flauwvallen.
- Verwardheid.
- Geheugenproblemen.
- Moeheid.
- Problemen bij het zien.
- Hoofdpijn.
- Broze nagels.
- Droge huid en droog haar.
- Pijnlijke menstruaties (ongesteldheid).

Zijn er complicaties bij hypoparathyreoïdie?

De complicaties die bij hypoparathyreoïdie voor kunnen komen, zijn veelal te wijten aan het lage calciumniveau, dat door de aandoening in het lichaam veroorzaakt wordt. De complicaties kunnen omvatten:

- Nierstenen.
- Cataract (staar).
- Stoornissen in de normale elektrische activiteit van het hart. Dit kan leiden tot een onregelmatig hartritme, wat een flauwte tot gevolg kan hebben.
- Groeiproblemen (achterblijven van groei), problemen met tanden en tandvorming, achterblijven van de geestelijke ontwikkeling kunnen voorkomen als het lage calciumniveau niet tijdens de kindertijd behandeld wordt.

Hoe wordt de diagnose hypoparathyreoïdie gesteld?

Lichamelijk onderzoek
Er zijn een aantal dingen, waar de arts attent op zal zijn bij het onderzoek, en bij vermoeden van hypoparathyreoïdie:

- Voor het oor tikken met de mond een stukje open. Als het calciumniveau laag is vanwege de hypoparathyreoïdie, dan kan dit een herhaaldelijk samentrekken van de aangezichtsspieren veroorzaken. Dit wordt het teken van Chvostek genoemd.
- De arts kan ook een bloeddrukband om de onderarm oppompen. Als het calciumniveau laag is vanwege hypoparathyreoïdie, dan zal dit tot een spasmen (verkrampingen) leiden in de betreffende hand, zoals boven beschreven.
- Oogonderzoek op cataract (staar) te zoeken, omdat dit een complicatie van hypoparathyreoïdie kan zijn.
- Onderzoek van de spierreflexen. Dit is een pijnloos onderzoek, dat gebeurt door op de spierpezen te tikken met een speciaal ‘hamertje’, bijvoorbeeld bij de knie en de elleboog. Als het calciumniveau laag is vanwege hypoparathyreoïdie, dan kunnen deze reflexen veel sterker zijn dan normaal.

Bloedonderzoeken
De arts zal een aantal bloedonderzoeken voorstellen om hypoparathyreoïdie te bevestigen. Bij hypoparathyreoïdie is het calciumniveau in het bloed laag, het fosfaatniveau in het bloed is hoog, en het parathyreoïdhormoonniveau ook laag. Als de arts vermoedt dat de hypoparathyreoïdie veroorzaakt wordt door een auto-immuunproces, kan hij nog andere bloedonderzoeken voorstellen, bijvoorbeeld voor de schildklier om na te gaan dat deze niet is aangetast.

Ander mogelijk onderzoek
De arts kan nog ander onderzoek voorstellen om de oorzaak van de hypoparathyreoïdie op te sporen, bijvoorbeeld:
Röntgenopnamen van de handen – om te kijken of er sprake is van (te) korte botten, die bij pseudohypoparathyreoïdie voor kunnen komen.

- Echo (een ultrageluidscan) van het hart – om naar hart(ritme)stoornissen te zoeken die met het DiGeorge-syndroom gepaard gaan.
- Genetisch onderzoek – speciale bloedonderzoeken kunnen uitgevoerd worden als de arts vermoedt dat er sprake is van een erfelijke oorzaak van hypoparathyreoïdie.

Wat zijn de doelstellingen van de behandeling bij hypoparathyreoïdie?

De doelstelling van de behandeling is ervoor te zorgen dat het calciumniveau in de bloedvaten voldoende is. Dit betekent dan dat men niet te maken zal krijgen met de symptomen, die samen gaan met een laag calciumniveau.

Wat zijn de opties voor behandeling bij hypoparathyreoïdie?

Calcium en vitamine D supplementen
Hypoparathyreoïdie wordt behandeld met calcium- en vitamine D-supplementen, die geslikt worden. Vitamine D-supplementen zijn nodig omdat vitamine D behulpzaam is bij het regelen van het calciumniveau. Het stimuleert de afscheiding van calcium door de botten en bevordert de opname van calcium via de ingewanden en de nieren. Regelmatige bloedonderzoeken zijn noodzakelijk om na te gaan dat de juiste hoeveelheden calcium en vitamine D ingenomen worden. Nauwkeurigere begeleiding is noodzakelijk als je zwanger bent, ook andere medicijnen inneemt of nog een andere ziekte hebt. De behandeling is gewoonlijk voor het leven. Het gaat hier niet om dieetsupplementen die je bij drogist of apotheek zo kunt kopen, maar om krachtige medicatie – alleen verkrijgbaar op recept, waarbij zorgvuldige begeleiding door de arts vereist is.

Intraveneus calcium
Als de symptomen vanwege het lage calciumniveau ernstig zijn, kan een behandeling met intraveneus calcium noodzakelijk zijn (de calcium direct toegediend via een infuus).

Dieet
Een dieet, dat rijk is aan calcium en vitamine D is ook raadzaam.

Andere behandelingen
Er bestaan andere mogelijke behandelingen voor hypoparathyreoïdie. In geval van operatie om de schildklier weg te halen, kan één van de bijschildklieren getransplanteerd (of verplaatst) worden naar de nek of de arm. Dit betekent dat deze klier door kan gaan met het afgeven van parathyreoïdhormoon. Er zijn proeven gedaan, waarbij mensen die hypoparathyreoïdie hadden, een synthetisch parathyreoïdhormoon toegediend kregen. In Nederland wordt echter behandeling met synthetisch parathyreoïdhormoon nog niet toegepast.

Wat is de prognose bij hypoparathyreoïdie?

Als hypoparathyreoïdie op de juiste manier behandeld wordt met calcium en vitamine D, dan zijn de vooruitzichten goed. Een goede prognose hangt echter af van de persoon die de aandoening heeft, de medicatie voor het leven in moet nemen en regelmatig bloedonderzoek moet laten doen, zodat de medicatie zorgvuldig gedoseerd kan worden (therapietrouw).

Kan hypoparathyreoïdie voorkomen worden?

Tijdens een schildklier- of halsoperatie, moet de chirurg zorgvuldig de bijschildklieren identificeren en lokaliseren, om schade voor zover mogelijk te vermijden. Iedereen die schildklier- of halschirurgie ondergaat, radiotherapie krijgt aan de hals of de borst, of chemotherapie (cytostatica) heeft gehad, moet regelmatig gecontroleerd worden t.a.v. symptomen en signalen van een laag calciumniveau.

Nog een opmerking betreffende hypoparathyreoïdie

Het is raadzaam een (medicijn-) paspoort of een andere vorm van identificatie bij je te dragen, om aan te geven dat je een hypoparathyreoïdiepatient bent. De reden hiervoor is, dat wanneer je een beroerte krijgt, verward raakt of bewusteloos gevonden wordt, de artsen kunnen zien dat je behandeling met calcium nodig hebt.
laura

Kijk voor meer informatie ook eens op Schildkliertje.

Raadpleeg altijd een arts als je twijfelt over je gezondheid.
Het Schildklierforum kan niet worden beschouwd als vervanging van een consult of een behandeling.
Eekhoorn
Berichten: 162
Lid geworden op: 13 okt 2013, 12:09

Re: Wat is hypoparathyreoïdie?

Bericht door Eekhoorn »

In bovenstaande tekst wordt bij de behandeling van hypoparathyreoïdie het gebruik van vitamine D aanbevolen. Ik weet dat dat in NL ook de meest gebruikelijke behandeling is.

Volgens de in 2015 gepubliceerde richtlijn voor hypoparathyreoïdie van de European Society of Endocrinology Clinical verdient het gebruik van *actieve* vitamine D echter de voorkeur boven het gebruik van gewone vitamine D (cholecalciferol, de vitamine D die je bij de drogist koopt). Zie http://www.eje-online.org/content/173/2/G1.full.pdf

Ik zal de logica daarachter trachten uit te leggen. De bijschildklieren maken het hormoon PTH (parathormoon). Dat zet de nieren aan om vitamine D (D 25OH) om te zetten in actieve vitamine D (D 1,25OH). Die actieve vitamine D is op zijn beurt ook weer een hormoon, dat de opname van calcium uit de spijsvertering stimuleert, net als de 'recycling' van calcium uit de urine via de nieren, zodat het calciumpeil van het bloed hoger wordt.

Daarentegen heeft gewone vitamine D nauwelijks een calciumverhogende werking.

Het centrale probleem bij hypoparathyreoïdie is dat de bijschildklieren te weinig PTH aanmaken, waardoor de nieren te weinig vitamine D omzetten in actieve vitamine D, waardoor het lichaam moeite heeft het calciumniveau voldoende hoog te houden.

Dat probleem kún je oplossen door heel veel calcium te nemen en forse hoeveelheden vitamine D. Maar het is veel logischer het probleem meer bij de kern aan te pakken, namelijk dat er te weinig actieve vitamine D beschikbaar is. Dat is de reden dat de genoemde Europese richtlijn de voorkeur geeft aan actieve vitamine D.
Myfirst
Berichten: 1
Lid geworden op: 15 nov 2018, 15:08
Locatie: Tilburg

Re: Wat is hypoparathyreoïdie?

Bericht door Myfirst »

Even een reactie op het bericht over hypoparathyreoïdie. Bij mij in januari 2016 gehele schikdklier verwijdert i.v.m. Graves(allergie van strumasol en ptu). Tijdens de operatie gebben ze per ongeluk 1 bijschildkliertje er mee uit gehaald, dit hebben ze terug geplaatst en in een spier vast gezet. Na operatie aan gegeven dat ik tintelingen had in tenen, vingers en gezicht. Hier werd in eerste instantie van gezegd dat het van de narcose kwam. De tintelingen bleven aanhouden en nogmaals tegen verpleging gezegd. Alarmbellen gingen toen ineens we rinkelen. Na bloedprikken bleek dat ik bijna geen calcium in mijn bloed te hebben. Paar uur na de operatie toch naar hartbewaking gebracht daar een hele hoge dosering calcium via infuus gekregen onder strenge controle van het hart. Daarna nog 15 dagen aan het calciuminfuus gelegen. Daarna met calcium kauwtabletten en vit.d naar huis gemogen. Na 2 maanden bleek mijn bijschildkliertjes het tochweer nog te doen en mocht ik stoppen. Sinds mei 2016 toch vit.d voorgeschreven gekregen van de endocrinoloog. Krijg iedere 4 weken vit . D-Cura 25.000 ie. Is dit dan ook hypoparathyreoïdie?
Gebruikersavatar
laura
Berichten: 3600
Lid geworden op: 11 sep 2013, 22:42
Contacteer:

Re: Wat is hypoparathyreoïdie?

Bericht door laura »

hallo Myfirst,

Dat wat je beschrijft is hypoparathyreoïdie.
laura

Kijk voor meer informatie ook eens op Schildkliertje.

Raadpleeg altijd een arts als je twijfelt over je gezondheid.
Het Schildklierforum kan niet worden beschouwd als vervanging van een consult of een behandeling.
wilhelminajohanna15
Berichten: 7
Lid geworden op: 13 nov 2017, 17:02

Re: Wat is hypoparathyreoïdie?

Bericht door wilhelminajohanna15 »

Hallo myfirst, ik heb ook hypopara , sinds 2011 na verwijdering van mijn schildklier, toen zijn ook mijn bijschildklieren weg genomen.
Ik slik zeer veel medicatie en heb er elke dag last van, hoe gaat het met jou.?

Vriendelijke groet Johanna.
Plaats reactie