Vademecum diagnostisch onderzoek Sanquin 2014

[laura]

Autoimmuunziekten, pagina 106 en verder: http://www.sanquin.nl/repository/docume ... m-2014.pdf

Men spreekt van autoimmuniteit wanneer er een immunologische (humorale en/of
cellulaire) reactie optreedt tegen lichaamseigen bestanddelen. Autoimmuunreacties
kunnen gepaard gaan met ziekteverschijnselen, dit hoeft echter niet. De humorale
immunologische reactie uit zich vaak door het voorkomen van autoantistoffen, die in het
algemeen in serum kunnen worden aangetoond. Deze autoantistoffen worden niet alleen
gevonden bij patiënten met autoimmuunziekten, maar ook bij gezonde personen, vooral
bij vrouwen in toenemende frequentie bij toename van de leeftijd. Sommige autoantistoffen
zijn direct pathogeen maar de meeste zijn slechts een gevolg van weefselschade en
waarschijnlijk niet actief betrokken bij het ziekteproces. De autoimmuunziekten kunnen
grofweg worden ingedeeld in orgaanspecifieke autoimmuunziekten en gegeneraliseerde
autoimmuunziekten.

Autoimmuunziekten van de schildklier
ziekte van Hashimoto
primair myxoedeem
ziekte van Graves
Alle drie genoemde ziekten zijn een vorm van autoimmuun thyreoïditis, waarbij antistoffen
tegen thyreoglobuline (= colloïd) en/of thyreoïdperoxidase (= cytoplasma van
schildklierepitheelcellen) aantoonbaar kunnen zijn, bij patiënten met de ziekte van
Hashimoto vaak in hoge titers. Er is geen relatie tussen het type antistof en de ziekte;
bij alle genoemde ziekten kunnen beide of een van de twee typen antistoffen voorkomen.

Ook bij patiënten met andere aandoeningen van de schildklier of met andere endocriene
autoimmuunziekten en bij gezonde personen, vooral bij vrouwen boven 45 jaar, kunnen
deze antistoffen aanwezig zijn.
Naast bovengenoemde antistoffen is het ook mogelijk antistoffen te bepalen tegen TSHreceptoren.
Met deze test worden antistoffen aangetoond die binden aan TSH-receptoren.
Er kan geen onderscheid gemaakt worden tussen stimulerende en blokkerende
antistoffen. De stimulerende antistoffen worden gevonden bij de meeste patiënten
met de ziekte van Graves, de blokkerende bij ongeveer eenderde van de patiënten met
primair myxoedeem.

Antistoffen tegen thyreoglobuline en thyreoïdperoxidase worden bepaald met een enzym
immunoassay (EIA). Antistoffen tegen TSH-R worden bepaald met een immunoasay
gebaseerd op de TRACE-technologie (‘Time-Resolved Amplified Cryptate Emission’).
Alle uitslagen worden gerapporteerd in IE/l.