Vergroting en verhoogde werking bijschildklieren

Ziekten van de bijschildklieren, coeliakie, bijnier, vitiligo, gewrichten en vasculitis
Gebruikersavatar
laura
Berichten: 3600
Lid geworden op: 11 sep 2013, 22:42
Contacteer:

Vergroting en verhoogde werking bijschildklieren

Bericht door laura »

Wat is hyperparathyreoïdie?
Patiënt1

Het lichaam heeft vier parathyreoïde klieren (bijschildklieren). Dit zijn kleine kliertjes ter grootte van een erwt, die in de hals, net achter de vlindervormige schildklier gelegen zijn. Er bevinden zich twee bijschildklieren achter elke 'vleugel' van de schildklier.
De bijschildklieren produceren een hormoon genaamd het parathyreoïdhormoon. Dit hormoon speelt een rol bij het controleren van het niveau van twee stoffen in het lichaam: calcium en fosfor.

Normaal gesproken wordt de parathyreoïdhormoon productie gestimuleerd als het calciumniveau in het bloed laag is. Zodra het calciumniveau tot normaal gestegen is, dan blijft de productie van het parathyreoïdhormoon achterwege.

Dit parathyreoïdhormoon heeft een aantal effecten op het lichaam:
- Het veroorzaakt calciumproductie in de botten.
- Het is de oorzaak dat calcium via de ingewanden in het bloed opgenomen worden.
- Het weerhoudt de nieren ervan calcium af te stoten via de urine.
- Het is de oorzaak dat de nieren fosfaat in de urine afscheiden.

Bij hyperparathyreoïdie produceren de parathyreoïde klieren te veel parathyreoïdhormoon en wordt er daarmee een teveel aan de bloedbaan afgegeven. Dit betekent in algemene zin dat het calciumniveau in het bloed te hoog wordt.

Waarom hebben wij calcium en fosfor nodig?

De combinatie van calcium en fosfor zorgt dat calciumfosfaat in het lichaam ontstaat. Dit is het hoofdbestanddeel dat nodig is om de botten en de tanden hard en sterk te houden. Calcium is ook nodig bij een ingewikkeld mechanisme in de bloedstolling na een wond. Het is tevens noodzakelijk voor een goed functioneren van de spieren en de zenuwen. Fosfor werkt samen met calcium in deze functies. Fosfor is ook noodzakelijk voor de productie van energie in het lichaam.

Wat veroorzaakt hyperparathyreoïdie?

Hyperparathyreoïdie kan ingedeeld worden als primair, secundair of tertiair.

Primaire hyperparathyreoïdie

De term 'primaire' hyperparathyreoïdie betekent dat de stoornis oorspronkelijk in de bijschildklieren zit. Eén of meer bijschildklieren wordt groter en overactief. De klier of klieren produceren dan te veel parathyreoïdhormoon. Het resultaat is een te hoog calciumniveau in het bloed. De oorzaken hiervan zijn:
- Parathyreoïd adenoom: de meest voorkomende oorzaak van primaire hyperparathyreoïdie, is een goedaardige tumor van één of meer van de bijschildklieren. Dit staat bekend als een parathyreoïd adenoom.
- Parathyreoïde hyperplasie: de meeste andere gevallen van primaire hyperparathyreoïdie worden door hyperplasie veroorzaakt. Hierbij wordt één of meer van de bijschildklieren groter en produceert, als resultaat, meer parathyreoïde hormoon.
- Parathyreoïd carcinoom: in zeldzame gevallen wordt primaire hyperparathyreoïdie veroorzaakt door een carcinoom (kanker) in één van de bijschildklieren.

Het is vaak niet duidelijk waarom deze aandoeningen ontstaan. Primaire hyperparathyreoïdie is meestal geen familiekwaal. Men kan echter bij ongeveer 5% van de mensen, die primaire hyperparathyreoïdie hebben, verband leggen met een erfelijk probleem. Het kan erfelijk zijn als een geïsoleerd geval van hyperparathyreoïdie. Het kan ook erfelijk zijn als onderdeel van een syndroom (een verzameling van problemen) genaamd multipele endocriene neoplasie, waarbij de bijschildklieren, de pancreas (alvleesklier) en de hypofyse aangetast worden. Een andere zeldzame erfelijke stoornis, genaamd familiaire hypocalciurische hypercalciaemie kan ook het beeld geven van hyperparathyreoïdie.

Als je radiotherapie (bestraling) aan het hoofd of hals hebt gehad, loop je een groter risico om een parathyreoïd carcinoom (kanker) te ontwikkelen. Parathyreoïd carcinoom is een zeldzame oorzaak van primaire hyperparathyreoïdie.

Secundaire hyperparathyreoïdie

De term 'secundaire' hyperparathyreoïdie betekent dat de stoornis veroorzaakt wordt door een probleem in een ander deel van het lichaam. De oorzaken zijn:
- Nierziekte: secundaire hyperparathyreoïdie wordt vaak aangetroffen bij mensen met een nieraandoening. Het ontwikkelt zich bij vrijwel alle mensen die langdurig nierdialyse hebben gehad, vanwege een verstoorde nierfunctie.
- Gebrek aan vitamine D (rachitis/osteomalacie): dit veroorzaakt langdurig een laag niveau calcium in het bloed.
- Maagdarmkanaalmalabsorptie: er zijn verschillende ziekten die de ingewanden aantasten en er verantwoordelijk voor zijn dat het calcium in je voeding niet in het bloed opgenomen wordt (malabsorptie).

Een langdurig laag calciumniveau in het bloed, als resultaat van deze ziekten of stoornissen, betekent dat de bijschildklieren constant door het lichaam gestimuleerd worden om een stijging van het calciumniveau te bewerkstelligen. Het resultaat daarvan is dat de bijschildklieren groter worden en dat de productie van het parathyreoïdhormoon omhoog gaat. Het hogere niveau van parathyreoïdhormoon is zinvol vanwege het lage calciumniveau in het bloed.

Als er sprake is van secundaire hyperparathyreoïdie, dan wordt het calciumniveau meestal niet te hoog, en ontwikkelt men de hieraan verbonden symptomen meestal niet (zie hierna). Het is echter zo, dat het verhoogde niveau parathyreoïdhormoon kalkafscheiding vanuit de botten teweeg brengt, om te proberen het lage calciumniveau in het bloed te corrigeren. Dit betekent dat men last kan hebben van botpijn, afname van de hoeveelheid bot (osteopenie), en dat de botten fragieler en breekbaarder kunnen worden. Als het gaat om een secundaire hyperparathyreoïdie door nierstoornissen, dan zal het fosfaatniveau in het bloed gaan stijgen, omdat de nieren dit niet in de urine af kunnen scheiden.

Tertiaire hyperparathyreoïdie

Dit type hyperparathyreoïdie komt voor als resultaat van een langdurige secundaire hyperparathyreoïdie. Bij tertiaire hyperparathyreoïdie, is de oorspronkelijke oorzaak van de secundaire hyperparathyreoïdie, te weten het lage calciumniveau in het bloed, verdwenen. De bijschildklieren gaan echter door met het produceren van grote hoeveelheden parathyreoïdhormoon. De bijschildklieren functioneren autonoom (onafhankelijk) en zijn niet langer gevoelig voor het calciumniveau in het bloed. Ze worden niet meer 'uitgeschakeld' wanneer het calciumniveau in het bloed stijgt. Het resultaat is dus een hoog calciumniveau in het bloed.
Tertiaire hyperparathyreoïdie komt men gewoonlijk tegen bij mensen die chronische nierstoornissen hebben of bij mensen die een niertransplantatie hebben ondergaan.

Wie krijgt hyperparathyreoïdie?

Primaire hyperparathyreoïdie komt voor bij ongeveer 1-2 per 1000 mensen voor. Het treft twee keer zoveel vrouwen als mannen. Er is meer kans op deze aandoening bij oudere mensen, maar het kan op elke leeftijd voorkomen. Het is zeldzaam maar primaire hyperparathyreoïdie kan een familiekwaal zijn als deel van een multipel endocrien neoplasiesyndromes of als een erfelijke vorm van hyperparathyreoïdie.
laura

Kijk voor meer informatie ook eens op Schildkliertje.

Raadpleeg altijd een arts als je twijfelt over je gezondheid.
Het Schildklierforum kan niet worden beschouwd als vervanging van een consult of een behandeling.
Plaats reactie